آموزش ساز شناسی و تئوری موسیقی قسمت دوم

آموزش ساز شناسی و تئوری موسیقی قسمت دوم ت-امروزه علاوه بر انواع قبل،

ساز های دیگر نیز ساخته شده اند.مهمترین دسته های جدید «ساز های الکترونیک» هستند.

دسته بندی سازها:

الف:ساز های ایرانی

ب:سازهای غربی

سازهای ایرانی:
الف-سازهای مضرابی ۱ (زهی-زخمه ای)
-تار
-سه تار
-عود
-دوتار
-تنبور
-رباب
-قانون

ب-سازهای مضرابی ۲ (زهی-کوبی)
-سنتور

پ-سازهای زهی-آرشه ای
-کمانچه
-قیچک

ت-سازهای بادی
-نی
-سُرنا
-کَرنا
-دوزَله
-بالابان

ث-سازهای ضربی
-تمبک
-دُهُل
-دایره
-نقاره
-گَوَرگه

الف = سازهای مضرابی:
اکثر قریب به اتفاق سازهای زهی-زخمه ای تشکیل شده اند از یک شکم در ته ساز؛

یک گردن یا «دسته» ،محل قرار گرفتن انگشتان دست چپ

(که جز ساز عود،این قسمت «دستان» بندی –پرده بندی – شده است)؛

و یک سر که گوشی های کوک در آنجا قرار گرفته اند.

سیم ها با تعداد مختلف،در ته ساز (یا حوالی ته شکم) به طریقی ثابت،

و به موازات طول ساز شکم و گردن را طی کرده،دور گوشی ها پیچیده می شوند.
در برخی از سازها،شکم دو قسمتی است (تار و کمانچه و… )،

و گاه بر روی یک یا هر دو قسمت آن پوست کشیدهشده،که غالبا از شکمبه ی گوسفند تهیه می شود.
برخی از این ساز ها با انگشت و برخی با ضراب نواخته می شود.

شکل مضراب در سازها متفاوت است،گاه فلزی و گاه از جنس شاخ یا پلاستیک و بلاخره بعضی اوقات از پر مرغ است.

۱-تار
شکل ظاهری-قسمت کاسه (شکم) خود به دو قسمت بزرگ و کوچک تقسیم شده

که قسمت کوچک تر را «نقاره» میگویند.
روی قسمت کاسه و نقاره ی تار پوست کشیده شده و خرک تار بر پوست کاسه تکیه کرده است،

قسمت نقاره در انتهای بالایی به دسته (گردن) متصل شده است.
دسته ی تار بلند (۴۵ تا ۵۰ سانتیمتر) است و بر کناره های سطح جلویی آن دو روکش استخوانی چسبانده اند.

دور ئسته ی دستان ها (پرده هایی عمود بر طول آنبا فواصل معین بسته شده،

قطر هر دستان در اصوات اصلی دستگاه های موسیقی ایرانی،

کمی بیشتر از اصوات گذرا و کم اهمیت تر این موسیقی است.تعداد دستان ها امروزه ۲۸ است.